Spostrzeżenia

Na podstawie przedstawionych zapisków, sprawozdań i relacji można śmiało stwierdzić, że nasze ojczyste miasto było w stanie konkurować z niejednym niemieckim miastem. Mimo że Pieniężno było stosunkowo małym miastem, to zawsze potrafiło wykorzystać najnowsze osiągnięcia techniczne. Także pod względem kulturalnym mogło zmierzyć się z niejednym większym od siebie zachodnim miastem, których duża cześć do dzisiaj nie została wyposażona w instalacje techniczne
 i sanitarne, które miało wówczas nasze ojczyste miasto. Po tym gdy zmuszono nas do opuszczenia naszej ojczyzny, często słyszeliśmy od naszych zachodnich rodaków, wśród których się zadomowiliśmy, że pochodzimy ze stron o niskim poziomie kultury. Lecz w wielu kręgach Pieniężno było znane i cenione, m.in. za sprawą wspaniałej doliny Wałszy i hodowli koni Romanowskiego, którą znano nawet daleko za granicami naszego kraju – co w swoich zapiskach słusznie dostrzegł nasz rodzimy poeta, Paul Klingenberg.

Mieszkańcy prowadzili życie pełne harmonii. Każdy, biedny czy bogaty, młody czy stary, czuł się dzieckiem tego miasta. Nie było żadnych poważniejszych sporów - ani na tle politycznym, ani religijnym, ani też kulturowym.

„Heimatlied“

Pieśń o ojczyźnie

Joseph Herzner

(Utwór śpiewany na melodię: „Ein Sträußchen am Hute”)

[wolne tłumaczenie z języka niemieckiego]

Miasteczko na Warmii

zwę mą podporą,

co prawda jest maleńkie,

lecz żyje się tu wspaniale.

Tu każdy się z każdym zna,

biedny, bogaty, duży i mały.

: moje Pieniężno na Warmii,

jakże często cię wspominam:

Któż nie zna wzgórza Pannkuch,

rzeki Wałszy oraz jej doliny,

nawet zapachy z Poggenful

niegdyś do nas docierały.

Także Klatschwinkel i Scherbelberg,

są nam znane.

: O najdroższe Pieniężno

na Warmii:

Jak wspaniale jest latem

spacerować po dolinie,

ze szczytu Białej Góry

patrzeć w dal.

Wspaniałe pastwiska

każdego zauroczą

: O nasza ojczyzno

jakże jesteś bogata!:

Oryginalny tekst:

Heimatlied

Ein Städtchen im Ermeland
nenn ich halt mein,

das ist zwar sehr niedlich,

doch lebt sich’s dort fein.

Dort kennt sich ein jeden,

Reich, Arm, Groß und Klein.

:Mein Mehlsack im ermland,

wie oft denk ich Dein:

Wer kennt nicht den Pannkuchsberg,

die Walsch und die Grund,
selbst Poggenfuls Düfte

taten eins sich uns kund.
Auch Klatschwinkel, Scherbelberg,

sind uns bekannt.

:O Du liebliches Mehlsack

Im Ermeland:

Wie schön isn’s im Sommer

Ins Walschtal zu gehen,

von des Weißenberg’s Höhen

ins Weite zu sehn.

Das Gelänte der Herden

Stimmt jedermann weich.

: O Du Vaterstadt Mehlsack,

wie bist Du so reicht:

„Ermländische Heimat”

Warmińska ojczyzna

Paul Klingenberg

[wolne tłumaczenie z języka niemieckiego]

Ojczyzno spokojnych dolin

i szumiących wyżyn,

ponad twymi chwalebnymi polami

unosi się dźwięk pobożnych dzwonów.

Ojczyzno spokojnych łąk,

lśniących wśród ciemnej zieleni drzew,

Gdzie skowronki śpiewają

w promieniach porannego słońca.

Ojczyzno spokojnych ludzi,

którzy za pługiem i kosą stoją,

sennie ciężkimi krokami

stąpają po Twej ziemi.

Ojczyzno spokojnych gwiazd,

wiszących nad katedrą i zalewem.

Niechaj Bóg błogosławi cię na wieki,

Warmio, ojczyzno moja!

 

Oryginalny tekst:

 

Ermländische Heimat

 

Heimat du der Stiller Täler

Und der waldumrauschten Höhn,

über Deine Ährenfeder

fromme Glockenklänge wehn.

Heimat du der stillen wiesen,

leuchtend herb im dunklen Grün,

wo der Lerche Jubellieder

in den hellen Morgen blühn.

Heimat Du der stillen Menschen,

die nach Pflug und Sense sehn,

die verträumt mit schweren Schritten

über Deine erde gehn.

Heimat du der stillen Sterne,

über Dom und Haff gespannt,

Möge Gott Dich ewig segnen,

Ermland, du mein Heimatland !