Łatgalia – kraina łotewskich Polaków w fotografiach prof. Krzysztofa Hejke

Łatgalia – kraina łotewskich Polaków w fotografiach

prof. Krzysztofa Hejke 

Łatgalia, Latgalia, Podźwinie, Inflanty polskie, Księstwo Inflanckie, województwo inflanckie – to nazwy krainy na północno-wschodnich kresach Rzeczpospolitej, której losy związały się z Polską w czasach Zygmunta Augusta – ostatniego władcy z dynastii Jagiellonów.  Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie prezentuje wystawę fotograficzną Łatgalia – kraina łotewskich Polaków, pochodzącą ze zbiorów własnych profesora sztuk filmowych, fotografa i operatora, Krzysztofa Hejke. Autor ekspozycji jest absolwentem Państwowej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz Instytutu Fotograficznego w Pradze. Od 20 lat wykłada fotografikę na Wydziale Reżyserii i Wydziale Operatorskim macierzystej uczelni. Od kilkunastu lat przemierza dawne Kresy Rzeczpospolitej Polskiej oraz Syberię w poszukiwaniu polskich śladów. Jego prace przedstawiano już na ponad 100 wystawach indywidualnych w kraju i za granicą.  

Twórca wystawy pisze: „Los nie oglądał się na Kresy. Doświadczał je nader dotkliwie – okrutnymi zbrodniami, samotnością, nieokiełznanym obdzieraniem z tradycji. Dziś, gdy czasy bardziej ułożone, kresowe ziemie i tak bez litości zmaga nieszczęście – ciche, ale zabójcze – zapomnienie.  (..) Kresowymi drogami i bezdrożami podróżuję od kilkunastu lat. Z pragnieniem wyrywania z niepamięci historii ludzi, którzy oddali wiele za te ziemie: życia, zdrowia, trudu. (..) Te zdjęcia powstały dzięki tym, którzy mimo wszystko pamiętają: nadal żyją na swych ukochanych Kresach, lub tęsknią do nich od czasu, gdy ich stąd wyrzucono. Powstały dla tych, którzy potrafią czerpać siły z przeszłości”.

Wyeksponowane na 57 planszach archiwalne fotografie wraz z materiałem opisowym odsłaniają dzieje starodawnych rodów Polaków oraz szlachty krzyżacko-rycerskiej żyjącej niegdyś na kresach inflanckich. Na wystawie są też tablice historyczne z późniejszego okresu, opowiadające o walce Polaków za wolność Łotwy oraz o działalności żyjącej tam polskiej mniejszości narodowej. Ekspozycja ukazuje ponadto dworki, kościoły (Krasław, Dyneburg, Pyłda, Aula), cmentarne nagrobki i kaplice oraz wyłaniający się z zarośli zrujnowany klasztor podominikański (w Posiniu).  Wszystko niejako ginie wśród widoków Dźwiny i Druji, naddźwińskich łąk i lasów, pól i stawów, mgieł i tęczy Łatgalii.

Poza wspomnianą wystawą, profesor Hejke jest autorem kilkunastu innych jeszcze albumów, m.in.: Polska Romantyczna (siedmiokrotnie nagradzanego w konkursach na najpiękniejszą książkę), Polska Duch Ziemi (jedynej monumentalnej publikacji albumowej poświęconej polskiemu folklorowi), Katedra Lwowska obrządku łacińskiego, Tam gdzie lwowskie śpią Orlęta, Rossa od świtu do zmierzchu, Cmentarz Łyczakowski w fotografii Krzysztofa Hejke, Cmentarz Bernardyński, Mazury. Obraz nostalgii, Ludy świata (autor rozdziału poświęconego Polsce). Kresy-Zapomniana Ojczyzna, Świątynie Kresów, Ludzie Kresów, Katyń-Cmentarze Katyńskie, Polesie, Huculszczyzna.

Uroczystość otwarcia wystawy pt. Łatgalia – kraina łotewskich Polaków w fotografiach prof. Krzysztofa Hejke odbyła się 1 V 2015 r. Jej otwarcia dokonał ks. abp Edmund Piszcz - biskup senior  archidiecezji warmińskiej. W wernisażu wzięli udział rektorzy, formatorzy oraz  alumni wyższych seminariów duchownych z: Olsztyna, Ełku i Pieniężna. Wystawę  przygotowała s. Hiacynta Lorenc SSpS, jej komisarzem jest o. Wiesław Dudar SVD. Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie zaprasza do zapoznania się z tą ekspozycją do 21 VI 2015 r.

Informacja pochodzi od  s. Hiacynty Lorenc SSpS oraz o. Wiesława Dudar z SVD

fot. Paweł Skupień z SVD